۱۱۱ سال از به توپ بستن مجلس گذشت
🔸روز دوم تیر ۱۲۸۷ ساختمان مجلس شورای ملی توسط قزاقان مسلح روس با توپخانه هدف حمله قرار گرفت و آسیب دید. این حادثه در دومین سال سلطنت محمدعلی شاه قاجار و در شرایطی اتفاق افتاد که مجلس شورای ملی اولین دوره تجربه قانونگذاری را پشت سر می‌گذاشت.
🔸محمدعلی شاه که از زمان مرگ پدرش (مظفرالدین شاه) مایل به هیچگونه سازش و مماشات بارهبران نهضت مشروطه نبود، در خرداد ۱۲۸۷ مشیرالسلطنه را که کاملاً مطیعش بود به صدراعظمی برگزید، مقام وزارت جنگ را نیز به میرزاحسین پاشاخان امیربهادر سپرد و لیاخوف ـ سردار روسی ـ را به فرمانداری نظامی تهران منصوب کرد.
🔸با این انتصاب در اولین روزهای تابستان ۱۲۸۷، نقاط حساس تهران به تصرف نظامیان قزاق تحت فرماندهی افسران روسی درآمد. اطراف میدان بهارستان و مدرسه سپهسالار محاصره شد و توپخانه و سواره‌نظام در مقابل مجلس مستقر شدند. تمام روزنامه‌ها توقیف شدند و جنگ بین قوای قزاق و مشروطه‌خواهان آغاز شد.
🔸روز دوم تیر ۱۲۸۷ که ساختمان مجلس به توپ بسته شد، اوج جنگ بود. این جنگ که در ساعات ظهر فروکش کرد، ۳۰۰ کشته و ۵۰۰ زخمی به جای گذاشت. بسیاری از بازداشت‌شدگان در باغشاه تهران به زنجیر کشیده شدند، تعدادی از وعاظ، روزنامه‌نگاران، نمایندگان مجلس و سیاسیون به قتل رسیدند و تعدادی از آنان نیز به سفارتخانه‌های خارجی پناهنده شدند.
🔸حادثه دوم تیر سبب انحلال مجلس اول و به هم ریختن اوضاع تهران شد. با این همه، «استبداد صغیر» دوامی نداشت و در کمتر از یک سال عمر حکومت محمدعلی شاه قاجار به پایان رسید./مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی
